Alba amicorum (Latijn voor ‘vriendenboek’) zijn bundels van studenten, diplomaten en geleerden met persoonlijke teksten en illustraties. Deze werden op verzoek van de eigenaar van het album geschreven door vrienden, collega’s, leermeesters en bekende personen. De bijdragen, vaak in dichtvorm, werden in veel gevallen van een wapen, tekening of rebus voorzien.
Het album amicorum is een vroege vorm van een poesiealbum of een liber amicorum of zelfs van het handtekeningen verzamelen van beroemde personen. Alba Amicorum ontstonden in de loop van de zestiende eeuw als mode in adellijke studentenkringen in oost-Nederland, geïnspireerd door Duitse voorbeelden. Regelmatig reisden studenten door heel Europa van universiteit naar universiteit om kennis op te doen. In de verschillende universiteitssteden verzamelden zij bijdragen voor hun album.
Op latere leeftijd begon de Middelburgse magistraat Johannes Honingh een album amicorum. Hierin verzamelde hij enkele bijdragen. Zijn eigen wapen ontbreekt. Deze heb ik toegevoegd met behulp van wapens afgebeeld op een plaat van zijn landhuis Steenhove te Koudekerke nabij Middelburg. In 1684 verbleef waarschijnlijk Henriette Maria barones Wentworth en haar minnaar bij hem. Een…
Read More
Koninklijke Bibliotheek aanvraagnummer 71 H 23 Joannes d’Andeleu kan één van de volgende namen gevoerd hebben: Jean/Jan van/ Jan d’/Johan d’Andeleu. Hij kwam van Brussel. Op internet heb ik hem niet kunnen vinden. Hij begon zijn album amicorum in 1609, toen hij in dat jaar en in 1610 de Universiteit van Leuven bezocht. Zijn naam…
Read More
Koninklijke Bibliotheek, aanvraagnummer 134 C 69 Frans Banninck Cocq, heer van Purmerend en Ilpendam. Hij is één van de nachtwacht, zoals die door Rembrandt van Rijn geschilderd is. Volgens zijn album bezocht hij de steden Poitiers, Bourges, Saumur, Calais en Amsterdam. In zijn album kwamen oorspronkelijk 28 wapenafbeeldingen voor, maar nu resteren 18 stuks.Door zijn…
Read More
In 2013 werd door de Koninklijke Bibliotheek het Album amicorum van Karel van Arnhem aangekocht. Karel had dit album aangelegd om tijdens zijn studies en reis in het buitenland familieleden, vrienden, bekenden en anderen een aantekening in zij album te doen maken, liefst vergezeld van het wapen van de vriend. Karel werd in 1531 geboren…
Read More
In de Koninklijke Bibliotheek wordt het album amicorum van jonkvrouwe Clara van Beers bewaard (135 J 53). In Clara’s album komen vele gedichtjes, amoreuze liedjes, chansons e.d. voor. Daarnaast zijn er vele schetsjes van bijvoorbeeld een hartje of een bloempje van een viooltje. Meestal zijn bij de tekenaars tekentalenten afwezig. Daarnaast 19 prachtig uitgevoerde initialen….
Read More
Sommige studenten gebruikten een doorschoten exemplaar van een – meestal stichtelijk – boek. Op de lege bladzijden werden dan de bijdragen van vrienden aangebracht. Vaak voegde de “vriend” ook zijn wapen toe. De term vriend kan meerdere betekenissen hebben. Een vriend kan een echte vriend zijn, maar ook een collega, een leermeester of dergelijke personen….
Read More
Collectie van de Koninklijke Bibliotheek Den Haag, code 79 L 28. Zie voor een Inleiding van de achtergronden van Alba amicorum de Litertuur. De eigenaar van dit album was Mr. Johan van Loenersloot (?-1611). In zijn album komen 13 wapens voor, die beschreven worden. Enkele wapens zijn niet voorzien van de naam van de vriend,…
Read More
Eerder verschenen in Heraldisch Tijdschrift 12 (2006): 123-124. In 1913 beschreef Van Doorninck het Album Amicorum van Walraven van Stepraedt, dat toentertijd bij een andere Van Doorninck bewaard werd. Ofschoon het uit 222 bladzijden bestaat worden slechts 13 wapens afgebeeld. Naast een inleiding begint de schrijver met de betekenissen van door hem gevonden acroniemen of…
Read More