In dit overzicht vindt u door mij geschreven artikelen over Heraldiek.
Al in de verre oudheid bestond de behoefte en de noodzaak om de groepsgenoten te kennen en te kunnen aanduiden. Het gemakkelijkst was één naam voor een bepaald persoon. Bijvoorbeeld binnen een kleine groep was iemand zo moedig als een beer. Daarom werd hij aangeduid met Berenhard. De naam verbasterde tot Bernard, Berend en dergelijke verkortingen. Maar als binnen de groep twee personen Berenhard heten, dan moet er een tweede aanduiding komen. Bijvoorbeeld een lichaamskenmerk als ‘de lange’ of ‘de korte’.
Vele duizenden jaren geleden ontstonden in vele culturen zegelstempels en zegelafdrukken, waarmee de eigenaren zich konden identificeren. Voorbeelden zijn de zegelafdrukken, gezet door mensen, die in 7000 jaar geleden in het grensgebied van India en Pakistan leefden. In die tijd ontwikkelde zich daar de Harappa cultuur.
In vele landen beschermden strijders zich met een schild. De strijders moesten wel tijdens het gevecht iemand kunnen herkennen om te concluderen: wie is vriend of vijand. Daarnaast bracht men op het schild afschrikwekkende dieren als leeuwen aan. Deze dienden om de vijand angst in te boezemen.
Later beschermde de strijder zich met een harnas met een gesloten vizier, waardoor zijn gezicht niet te zien was en hij zich dus op een andere wijze moest laten zien wie hij was. Dit deed hij door het aanbrengen van een afbeelding op het schild, die voor hem kenmerkend was en waaraan men hem kon herkennen. Een schild met de afbeelding kon vererven van vader op een zoon en de afbeelding van dat schild kon ook door andere zonen worden gebruikt. Hierdoor werd de afbeelding kenmerkend voor een familie en erfelijk, want ook de kleinzonen gingen het “familiewapen” gebruken. De eerste wapenschilden ontstonden in Europa ruwweg in de twaalfde eeuw en daarmee het familiewapen en de heraldiek.
Voor een algemene toelichting van heraldiek verwijs ik naar gedrukte en digitale verhandelingen over dit onderwerp.
(Persoonlijk wapen Anton C. Zeven)
In het archief van het Stedelijk Museum Zutphen bevindt zich een wapenkaart waarop wapens van ongeveer 300 personen zijn afgebeeld. Deze personen en enkele anderen hadden een functie als Canzelers, Ordinaris en Extraordinaris Raaden, inden Hove des Furstendumbs Gelre en Graefschap Zutphen, Zederdt desselfs oprigtinge door Keyser Carel de 5e in den Jaaren 1545. Als…
Read More
Wapenboek Bibliotheek Arnhem code kluis 779 C1249 In de Gelders Bibliotheek te Arnhem bevindt zich een wapenboek, waarvan de lege wapenschilden zijn voorgedrukt. Een wapenschilder behoefde alleen de schilden, het helmteken en de dekkleden in te tekenen en te kleuren. Om elk schild vinden we gegraveerde figuren, en ruimten voor naam van de wapenvoerder en…
Read More
Johannes l’Empereur van Opwijck was predikant. Hij was in 1595 in Bremen geboren en overleed in Den Haag in augustus 1637. Zijn ouders zijn Antonius Caesar L’Empereur en Sara van der Muelen. Hij trouwt Abigael Thysius. Johannes’ wapen komt niet in zijn album voor. In de Heraldische Databank van het CBG komen verscheidene wapens L’Empereur voor….
Read More
In het Album amicorum van Joannes d’Andeleu vinden we een wapen met een gewei met drie geweistangen. Het betreft het wapen van een onbekende “vriend”. Mogelijk is het middengewei ontstaan uit het gewei van het St. Hubertushert. Dit hert voert binnen twee geweien een kruis of het beeld van Christus. Deze kunnen niet herkend zijn…
Read More
Het album amicorum van Johannes is ook uitgebreid beschreven en toegelicht door Erik Godin. 2016. De wapens van Joannis Godin en zijn familie. Blazoen 2 (2): 43-52. Het aantal wapentekeningen is acht. Het wapen van Johannes is een persoonlijk wapen en is de gevierendeeld Godin-Van Panhuys.
Read More
Koninklijke Bibliotheek aanvraagnummer 133 M 142 Philippus Anshelm was als jurist richter in Mainz. In zijn album amicorum nam hij slechts één gekleurd wapen (met de vier kwartierwapens) en een pentekening van een wapen op. Andere bladzijden werden gevuld met inscripties. De KB tekent hierbij aan, dat het is niet uitgesloten is, dat de groep…
Read More
Album amicorum van Gilles de Glarges, 1559-1641, pensionaris van Haarlem, tussen 1580-1640 Leiden, Den Haag, Bourges e.a. Zijn album bevat ook wapens van echtgenotes en familieleden. Een aantal wapens staan op de verso-zijde van een bladzijde, waardoor het wapen gewend werd geschilderd. Daarnaast zijn er ongekleurde wapentekeningen, waaronder een alliantiewapen. De laatste heb ik gespiegeld,…
Read More
In het album amicorum van Johannes van Amstel van Mijnden, uit de jaren 1600-1602, zij onder meer 25 wapens opgenomen. De wapenvoerders van twee geschetste wapen van onbekenden konden wij identificeren. Johannes zal, omdat hij in 1601-1602 in Leiden studeert, mogelijk rond 1585 geboren zijn. Ik heb tevergeefs naar meer gegevens over hem op internet…
Read More
Friedrichstadt, ook nu nog Holländerstadt, was een stad waar Nederlandse handelaren in godsdienstvrijheid mochten leven. De bestuurstaal was Nederlands. Vooral remonstrantse Nederlanders vestigden zich in deze stad. Voorganger van 1660 tot 1664 was Goswinus van Nijendaal. In 1664 vertrok hij, maar alvorens de stad te verlaten begon hij nog een Album amicorum. Dit album valt…
Read More
Johan Franck gaf als jurist “rechten” aan de studenten van de Douai-univeriteit. Het was zijn streven om van de adellijke studenten in een album hun portret en hun wapen op te nemen. Vermoedelijk heeft hij deze liefhebberij zelf bekostigd. De student moest naast poseren dan zijn wapen aanleveren. Ook liet hij een portret van hem…
Read More